Ethisch Sporten

Elke club heeft de verantwoordelijkheid om haar judoka’s te allen tijde op een fijne en veilige manier aan judo te laten doen. Hiervoor kan je het klimaat in jouw club veranderen. Een judoka die zich goed voelt en begrepen voelt, zal ook langer blijven judoën. Een club is als een 2de thuis. Elke club dient na te denken hoe zij voor haar judoka’s deze thuis wil voorzien. Hieronder alvast een paar topics die jullie hierbij kunnen helpen. Een algemene klacht kan jouw judoka hier kwijt. Een melding of klacht inzake grensoverschrijdend gedrag kan jouw judoka via deze link melden. Deze klacht komt terecht bij de federatie API die zorgt voor de nodige adviesverlening naar de melder toe.

Wat kan je alvast als club doen om een veiliger clubklimaat te creëren?

Een heleboel kinderen en jongeren beleven elke dag fijne sportmomenten. Dat gebeurt natuurlijk het liefst op een veilige manier. Een belangrijk aspect daarbij is de lichamelijke en seksuele integriteit.

Als trainers en sportbegeleiders moeten we de minderjarigen een omgeving aanbieden waarin ze leren omgaan met elkaar en zich kunnen ontplooien. Kinderen en jongeren ontwikkelen zich immers ook op seksueel vlak en als volwassenen worden wij geacht ervoor te zorgen dat ze dat op een gezonde manier kunnen doen. We zijn dat eerst en vooral aan de kinderen en jongeren verplicht, omdat hun welzijn elk ander belang overstijgt. Verder zijn we dat verplicht aan de ouders, die hun kroost aan onze zorgen toevertrouwen.

Maar we zijn als sportclubs ook aan onze eigen status verplicht dat we alles doen wat haalbaar is om de lichamelijke en seksuele integriteit van onze (jonge) sporters te beschermen. Op die manier kunnen sportclubs veilige, gezonde havens zijn voor elke judoka.

Hoe kunnen we concreet actie ondernemen? Hieronder kan je een actieplan terugvinden voor een club die begint, net iets meer wilt en een club die er helemaal voor gaat (totaalaanpak).

In onderstaande link staan alle stappen mooi beschreven. De nodige ondersteunende documenten kan je hier ook terugvinden.

tools – Toolkit Grensoverschrijdend gedrag voor sportclubs (ethicsandsport.com)

Tips van Judo Vlaanderen om jullie Aanspreekpunt Integriteit (API) kenbaar te maken binnen jullie club

Judo Vlaanderen vindt het heel belangrijk om een vertrouwenspersoon te hebben die dichtbij de leden van de club staat. Zo blijft de stap laagdrempeliger voor de judoka binnen een club. Hier kunnen naast judoka’s uiteraard ook officials, trainers, lesgevers, bestuurders … terecht met hun vragen en opmerkingen.

Deze persoon zorgt samen met het bestuur voor de bekendheid van de aanwezigheid van een Aanspreekpunt Integriteit en voor de bewustmaking van eventueel opgestelde gedragsregels en vormingen binnen de clubwerking.

Deze rol kan door een trainer, bestuurslid, vrijwilliger, ouder … op zich worden genomen.
Belangrijk is dat de API de taak toegeschreven wordt vanuit het bestuur en heel goed kan luisteren naar de zaak om deze zelfstandig op te lossen of in overleg met het bestuur of deskundige hulp. Lees via deze link meer over de functie als API.

Aanpak:

Zorg ervoor dat de Club-API (binnen de mogelijkheden) te bereiken is per email en telefoon, en communiceer duidelijk wanneer de Club-API aanwezig zal zijn op de club voor persoonlijk contact.
Maak het aanspreekpunt (API) binnen jouw judoclub aan je leden bekend (via de website/ brochure/ouderavond) en zorg dat ze op een laagdrempelige manier kunnen handelen.

Voorbeeldtekst
Mijn naam is (naam Club-API). Ik ben de Aanspreekpersoon Integriteit (Club-API) van sportclub (naam sportclub). Als sporter, ouder, trainer, bestuurder of andere vrijwilliger van onze sportclub kan je bij mij als Club-API terecht met een vraag, vermoeden of klacht over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Je kan me een mailtje sturen op (emailadres) of bellen op (telefoonnummer). Op (dag/en) ben ik aanwezig op de club en kan je mij persoonlijk aanspreken.
Als Club-API luister ik naar je vraag of verhaal, behandel jouw melding in alle discretie en verleen ik je advies bij de mogelijke vervolgstappen of doorverwijzing.
Zorg er dan ook voor dat deze club – API op die momenten effectief bereikbaar is.
2. Er kan ook geopteerd worden om twee aanspreekpunten aan te stellen (M/V)
Laat de API van je club officieel registreren in je clubfiche (ledendatabestand). Zo kunnen we deze API’s beter in kaart brengen om hen uit te nodigen voor een terugkommoment onder API’s. Neem contact op via info@judovlaanderen.be en geef de juiste vergunningsnummer en naam door van de persoon die deze taak op zich zal nemen. Deze wordt dan officieel geregistreerd in uw clubfiche.
Wijd een aparte hoofdpagina op de clubwebsite en/of informatiebrochure aan de Club-API met duidelijke contactgegevens.
Geef reglematig aandacht aan de Club-API door deze aan het woord te laten in een interview, illustreer adhv voorbeeldcase met welk soort vragen of meldingen je bij de Club-API terecht kan, publiceer steeds een nieuwe oproep om meldingen te maken indien iemand met iets zit.
Organiseer bij het begin van het sportjaar een infoavond voor sporters, hun ouders, trainers, bestuurders en andere vrijwilligers met toelichting over het belang en de werking van een Club-API.
Informatie: Rol van een Aanspreekpunt Integriteit (API) op clubniveau
Uitleg handelinsprotocol: Blauwdruk handelingsprotocol voor een club-API.
Handelingsprotocol API Judo Vlaanderen
Werkblad handelinsgsprotocol: wordversie werkblad handelingsprotocol

Advies voor jouw Club-API :

Volg de vorming ‘Sport met grenzen‘ in jouw buurt
Ga zeker een kijkje nemen op de website van ICES, het Centrum Ethiek in de Sport vzw
Ga ook eens een kijkje nemen op de website van Grenswijs.be om je team te betrekken rond het thema Integriteit.
De API van de federatie is ook een contactpunt voor alle judoclubs voor zij die een gesprek wensen of advies nodig hebben.
Bekijk de toolkit ICES voor Grensoverschrijdend gedrag. Dit scoort veel punten in JeugdJudoFonds omdat we dit zo belangrijk vinden.

Sport met grenzen

Sinds 2013 heeft de sportsector intensief samengewerkt met experts van Sensoa en Child Focus om de sportsector meer begeleidingstips te kunnen aanbieden omtrent lichamelijke en seksuele integriteit. Op de website “sport met grenzen” kan je veel tips vinden om zelf aan de slag te gaan.

Het Vlaggensysteem:

Het Vlaggensysteem is een handig instrument voor sportclubbestuurders, sportbegeleiders en sporters om bewust om te leren gaan met lichamelijk en seksueel grensoverschrijdend gedrag in de sport. Aan de hand van zes criteria leer je lichamelijk of seksueel grensoverschrijdend gedrag correct inschatten. Zo kan je een situatie beoordelen met een groene, gele, rode of zwarte vlag. Die kleur geeft ook aan hoe je gepast kan reageren. Een laagdrempelige manier om het thema te bespreken, of zelf beter te leren kennen. Bestel een pakket. Je kan als club ook een vorming volgen rond dit thema.

Sport met grenzen op jongerenformaat

Kinderen en jongeren zijn continu bezig hun eigen grenzen en die van anderen te ontdekken. Dit doen ze thuis, op school, in de jeugdbeweging, maar evengoed ook in de sportclub, op sportkamp of tijdens een sportstage. Dat gaat niet altijd even makkelijk. Aangeven waar jouw grens ligt, reageren op grenzen van een ander, … De nieuwe tool ‘Sport met Grenzen op Jongerenmaat’ van ICES helpt jonge sporters om hiermee aan de slag te gaan.

Panathlonverklaring

Elke jongere heeft het recht om te sporten op zijn of haar eigen maat. Om het recht op sport op jongerenmaat te vrijwaren en kracht bij te zetten, werd de Panathlonverklaring ontworpen. Deze verklaring vertrekt van de noden van het kind en is opgebouwd uit vijf grote thema’s:

het uitdragen van positieve waarden;
het bannen van alle vormen van discriminatie;
het nemen van preventieve en curatieve maatregelen;
het verwelkomen van sponsors in overeenstemming met de hoofddoelstellingen van jeugdsport;
het onderschrijven van het ‘Panathlon Charter over de Rechten van het Kind in de Sport’.